Παγκόσμια Ημέρα Καταναλωτή: τα 10 βασικά δικαιώματά μας

Η Παγκόσμια Ημέρα Καταναλωτή καθιερώθηκε το 1983, και εορτάζεται κάθε χρόνο, στις 15 Μαρτίου, ημερομηνία κατά την οποία, το 1962, ο Αμερικανός πρόεδρος Τζον Κένεντι, είχε προβεί σε μία ιστορική ομιλία στο Κογκρέσο, για το καταναλωτικό κίνημα.

"Καταναλωτές είμαστε όλοι. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη οικονομική μονάδα, η οποία επηρεάζει, αλλά και επηρεάζεται σχεδόν από κάθε δημόσια ή ιδιωτική οικονομική απόφαση. Ο καταναλωτής είναι η μόνη σημαίνουσα οικονομική μονάδα, η οποία δεν είναι αποτελεσματικά οργανωμένη και της οποίας οι απόψεις δεν ακούγονται", είχε πει, μεταξύ άλλων, στην ομιλία του, ο Τζον Κένεντι.

Ο Αμερικανός πρόεδρος συνέχισε, σκιαγραφώντας τα τέσσερα βασικά δικαιώματα των καταναλωτών, τα οποία αποτέλεσαν τη βάση για τη διαμόρφωση, αργότερα, των οδηγιών των Ηνωμένων Εθνών για την προστασία τους: το δικαίωμα στην ασφάλεια, το δικαίωμα στην πληροφόρηση, το δικαίωμα στην επιλογή και το δικαίωμα να ακούγονται.
Στα 54 χρόνια που ακολούθησαν, τα δικαιώματα των καταναλωτών έχουν εμπλουτιστεί και ενισχυθεί, ώστε να συμπεριλαμβάνουν και άλλα βασικά, όπως το δικαίωμα στην ικανοποίηση βασικών αναγκών, ωστόσο, προκειμένου αυτά να έχουν πραγματική ισχύ, πρέπει πρώτα από όλα, οι ίδιοι οι καταναλωτές να τα γνωρίζουν και να τα διεκδικούν.

Με γνώμονα τα παραπάνω και με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Καταναλωτή, στις 15 Μαρτίου, η Ανεξάρτητη Αρχή "Συνήγορος του Καταναλωτή", σε συνεργασία με τον Δήμο Αθηναίων, διοργανώνει ενημερωτική καμπάνια για τους καταναλωτές με θέμα: ''Είσαι Καταναλωτής; Έχεις δικαιώματα!''.
Η καμπάνια περιλαμβάνει δράσεις, οι οποίες αποσκοπούν στην ενημέρωση των καταναλωτών για τα δικαιώματά τους, καθώς και για τη δυνατότητα της φιλικής, εξωδικαστικής επίλυσης των καταναλωτικών διαφορών τους. Στα πλαίσια της καμπάνιας, έχει εκδοθεί ειδικό φυλλάδιο, με τα 10 βασικά δικαιώματα των καταναλωτών.

Τα 10 βασικά δικαιώματα των καταναλωτών

1. Έχεις δικαίωμα στην ορθή ενημέρωση

Προτού δεσμευτείς συμβατικά, πρέπει να σου δοθούν με απλό και κατανοητό τρόπο όλες οι απαραίτητες πληροφορίες για τα βασικά χαρακτηριστικά του προϊόντος ή της υπηρεσίας που πρόκειται να προμηθευτείς, ιδίως για την τιμή, τους όρους πληρωμής και παράδοσης, τη διάρκεια της σύμβασης, τους όρους αποδέσμευσης από αυτή, καθώς και οδηγίες για την ασφαλή χρήση τους.

2. Έχεις δικαίωμα σε συμβάσεις χωρίς καταχρηστικούς όρους

Οι συμβάσεις που συνάπτεις για την αγορά προϊόντων και υπηρεσιών πρέπει να έχουν σαφείς όρους και να μην διαταράσσουν σημαντικά την ισορροπία δικαιωμάτων και υποχρεώσεων σε βάρος σου. Καταχρηστικές ρήτρες δεν σε δεσμεύουν.

3. Έχεις δικαίωμα στην παροχή εγγύησης

Τα καινούργια προϊόντα με μακρά διάρκεια ζωής συνοδεύονται υποχρεωτικά από γραπτή εγγύηση στην ελληνική γλώσσα, αναφέροντας, μεταξύ άλλων, τα στοιχεία επικοινωνίας του κατασκευαστή ή του αντιπροσώπου του, τη διάρκεια και την έκταση εδαφικής ισχύος. Για κάθε επισκευή μέσα στον χρόνο της εγγύησης, που υπερβαίνει τις 15 εργάσιμες ημέρες και μέχρι την ολοκλήρωσή της, δικαιούσαι να ζητήσεις την προσωρινή αντικατάσταση του προϊόντος.

4. Έχεις δικαίωμα στην αντικατάσταση, επιδιόρθωση, μείωση τιμής ή υπαναχώρηση

Τα ελαττωματικά προϊόντα ή όσα δεν έχουν τις συμφωνημένες ιδιότητες, επισκευάζονται ή αντικαθίστανται χωρίς κανένα κόστος μέσα σε δύο χρόνια από την αγορά ή την παράδοσή τους. Μπορείς να ζητήσεις μείωση της τιμής ή, εφόσον το πρόβλημα είναι ουσιώδες, την επιστροφή των χρημάτων σου.

5. Έχεις δικαίωμα στην αναιτιολόγητη υπαναχώρηση εντός 14 ημερολογιακών ημερών

Εάν μετάνιωσες για κάποιο προϊόν που αγόρασες εξ αποστάσεως (τηλεφωνικά και μέσω διαδικτύου) ή εκτός εμπορικού καταστήματος, μπορείς να το επιστρέψεις και να πάρεις τα χρήματά σου πίσω, εφόσον δεν το έχεις χρησιμοποιήσει και η αξία του υπερβαίνει τα 30 ευρώ.

6. Έχεις δικαίωμα σε παροχή τεχνικής υποστήριξης

Ανταλλακτικά του προϊόντος και τεχνική υποστήριξη παρέχονται υποχρεωτικά από τον προμηθευτή, ακόμη και εκτός εγγύησης, εντός όμως του χρόνου πιθανής διάρκειας ζωής του.

7. Έχεις δικαίωμα σε αποζημίωση

Αν εξαιτίας της χρήσης ελαττωματικού προϊόντος προκληθεί ζημία σε περιουσιακά σου αγαθά, σωματική βλάβη ή ακόμη και θάνατος, ο κατασκευαστής υποχρεούται σε αποζημίωση. Ανάλογη υποχρέωση έχει και ο παρέχων υπηρεσίες για ζημιές που σου προκάλεσε στο πλαίσιο άσκησης της επαγγελματικής του δραστηριότητας.

8. Έχεις δικαίωμα σε ειλικρινείς διαφημίσεις

Παραπλανητικές και επιθετικές εμπορικές πρακτικές απαγορεύονται. Μπορείς να ζητήσεις την παύση τέτοιων πρακτικών, καθώς και αποζημίωση για ζημία που τυχόν σου προκάλεσαν.

9. Έχεις δικαίωμα στη διαφύλαξη των προσωπικών σου δεδομένων

Τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα, τα οποία συλλέγονται νομίμως από τους προμηθευτές, δεν γνωστοποιούνται ούτε μεταβιβάζονται σε τρίτους χωρίς την προηγούμενη ρητή συναίνεσή σου.

10. Έχεις δικαίωμα στην εναλλακτική επίλυση των καταναλωτικών διαφορών

Η Ανεξάρτητη Αρχή "Συνήγορος του Καταναλωτή", σου εξασφαλίζει πρόσβαση σε γρήγορη, αποτελεσματική και χωρίς κανένα κόστος διαδικασία εξωδικαστικής επίλυσης της καταναλωτικής σου διαφοράς. Εάν η διαφορά σου είναι διασυνοριακή, με προμηθευτή που εδρεύει σε χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και στη Νορβηγία και την Ισλανδία, μπορείς να απευθυνθείς στο Ευρωπαϊκό Κέντρο Καταναλωτή Ελλάδας.

Συνεχής ενημέρωση

Επιπλέον, από τις ιστοσελίδες του Συνηγόρου του Καταναλωτή στο διαδίκτυο και στα κοινωνικά μέσα, καθώς και στα γραφεία του στη Λεωφ. Αλεξάνδρας 144, οι καταναλωτές μπορούν να ενημερώνονται σχετικά με τις διαδικασίες υποβολής καταγγελιών και τη διαμεσολάβηση για την επίλυση των καταναλωτικών διαφορών.
Παράλληλα, στελέχη του "Συνηγόρου του Καταναλωτή" και του Ευρωπαϊκού Κέντρου Καταναλωτή Ελλάδας, θα βρίσκονται, σήμερα, 15 Μαρτίου, σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο στην πλατεία Κλαυθμώνος, μεταξύ 10:00 – 14:00 και θα ενημερώνουν τους καταναλωτές για τα δικαιώματά τους, αλλά και για τον τρόπο με τον οποίο μπορούν να τα διεκδικούν.

Ο Συνήγορος του Καταναλωτή, κ. Λευτέρης Ζαγορίτης, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Καταναλωτή δήλωσε σχετικά:
''Η 15η Μαρτίου, Παγκόσμια Ημέρα Καταναλωτή, αποτελεί ευκαιρία για την ανάδειξη των δικαιωμάτων των καταναλωτών, τα οποία ωστόσο πρέπει διαρκώς να βρίσκονται στο κέντρο του ενδιαφέροντος και όχι μόνο τη συγκεκριμένη ημέρα. Ζητούμενο για τους καταναλωτές, αλλά και την αγορά, ιδίως τα τελευταία χρόνια που ζούμε σε εξαιρετικά δύσκολες κοινωνικο-οικονομικές συνθήκες, είναι η δημιουργία αισθήματος ασφάλειας και εμπιστοσύνης στις συναλλαγές, ως βάσης για την ανάπτυξη και την τόνωση της οικονομικής δραστηριότητας.
Η Ανεξάρτητη Αρχή Συνήγορος του Καταναλωτή, [...] συμβάλλει προς αυτή την κατεύθυνση, παρέχοντας προς όλους και, κυρίως, στις πιο ευάλωτες κατηγορίες καταναλωτών πιστοποιημένες και αποτελεσματικές διαμεσολαβητικές υπηρεσίες. Είναι χαρακτηριστικό ότι 8 στις 10 διαφορές μεταξύ καταναλωτών και προμηθευτών επιλύονται μέσα σε σύντομο χρόνο και χωρίς κανένα κόστος.
Παράλληλα, με την άρτια λειτουργία του Ευρωπαϊκού Κέντρου Καταναλωτή, καθώς και της Ευρωπαϊκής πλατφόρμας για την επίλυση διαφορών από συμβάσεις ηλεκτρονικού εμπορίου, που ξεκίνησε τη λειτουργία της, οι υπηρεσίες διαμεσολάβησης που παρέχει ο Συνήγορος του Καταναλωτή στους πολίτες καλύπτουν πλέον καταναλωτικές συναλλαγές σε ολόκληρο το φάσμα του εμπορίου και της σύγχρονης, ψηφιακής οικονομίας.
Τέλος, πρέπει να τονίσω ότι ο Συνήγορος του Καταναλωτή εισηγήθηκε στο Εθνικό Συμβούλιο Καταναλωτή και Αγοράς σχέδιο Κώδικα Καταναλωτικής Δεοντολογίας, που είναι κομβικής σημασίας για την προάσπιση των δικαιωμάτων των καταναλωτών και τη διασφάλιση ελεύθερου και υγιούς ανταγωνισμού στην αγορά. Ευελπιστώ ότι ο Κώδικας πολύ σύντομα θα κυρωθεί και θα τεθεί σε εφαρμογή, συμπληρώνοντας το θεσμικό πλαίσιο προς όφελος όλων''.

www.pathfinder.gr

• 
  
• 
  
• 
  

• Η Παγκόσμια Ημέρα Καταναλωτή καθιερώθηκε το 1983, και εορτάζεται κάθε χρόνο, "Καταναλωτές είμαστε όλοι. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη οικονομική μονάδα, η οποία επηρεάζει, αλλά και επηρεάζεται σχεδόν από κάθε δημόσια ή ιδιωτική οικονομική απόφαση. Ο καταναλωτής είναι η μόνη σημαίνουσα οικονομική μονάδα, η οποία δεν είναι αποτελεσματικά οργανωμένη και της οποίας οι απόψεις δεν ακούγονται", είχε πει, μεταξύ άλλων, στην ομιλία του, ο Τζον Κένεντι.