Οι 16 ανατροπές που αλλάζουν την κοινωνική ασφάλιση

Δημοσιεύθηκε ο νόμος - Με το νέο σύστημα οι αιτήσεις συνταξιοδότησης από τις 13 Μαΐου 2016 και μετά

 

 Του Στέλιου Παπαπέτρου

Όσες αιτήσεις υποβλήθηκαν για συνταξιοδότηση ασφαλισμένων από χθες Παρασκευή 13 Μαΐου 2016 και όσες κατατεθούν στο εξής θα υπάγονται στις διατάξεις του νέου ασφαλιστικού νόμου, διευκρίνισε το υπουργείο Εργασίας, μετά τη δημοσίευση στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης του νέου ασφαλιστικού νόμου.

Πρόκειται για το ν.4387/2016 για το «Ενιαίο Σύστημα Κοινωνικής Ασφάλειας - Μεταρρύθμιση ασφαλιστικού-συνταξιοδοτικού συστήματος - Ρυθμίσεις φορολογίας εισοδήματος και τυχερών παιγνίων και άλλες διατάξεις», η εφαρμογή του οποίου θα επιφέρει σταδιακά ανατροπές στο ασφαλιστικό και συνταξιοδοτικό καθεστώς των νυν ασφαλισμένων και υποψήφιων συνταξιούχων.

Ο νέος νόμος προβλέπει ότι ειδικά τα στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων, των Σωμάτων Ασφαλείας και του Πυροσβεστικού Σώματος θα υπαχθούν στις διατάξεις του από την 1η Ιουλίου 2016.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις στελεχών των ασφαλιστικών ταμείων, περίπου 1,5 εκατ. συνταξιούχοι θα θιγούν από τις αλλαγές του νέου ασφαλιστικού νόμου.

Οι δυσβάστακτες αυξήσεις των ασφαλιστικών εισφορών, οι μειώσεις στο άθροισμα των συντάξεων πάνω από τα 1.300 ευρώ, η σταδιακή κατάργηση του ΕΚΑΣ για 380.000 δικαιούχους και οι περικοπές επιδομάτων, είναι μερικές από τις πιο βασικές αλλαγές που περιέχονται στο νέο ασφαλιστικό νόμο.

Οι 16 σημαντικότερες ανατροπές που επιφέρει ο νέος ασφαλιστικός νόμος είναι οι εξής:

1. Οι συντάξεις που ήδη χορηγούνται θα επαναϋπολογιστούν σύμφωνα με τα νέα ποσοστά αναπλήρωσης και η οποιαδήποτε διαφορά προκύψει θα συμψηφιστεί από την 1-1-2019 με τις μελλοντικές αυξήσεις έως ότου εξαλειφθεί.

2. Επίσης, θα επαναϋπολογιστούν και οι επικουρικές συντάξεις και θα επιβληθούν περικοπές σε όποιο άθροισμα συντάξεων κύριων και επικουρικών υπερβαίνει τα 1.300 ευρώ μικτά.
Σε αυτή την περίπτωση οι μειώσεις ειδικά στις επικουρικές συντάξεις εκτιμάται ότι θα κυμανθούν από 2% και θα φθάσουν έως και στο 48%!
Οι μεγάλοι χαμένοι θα είναι κυρίως οι συνταξιούχοι των ΔΕΚΟ, των τραπεζών και των άλλων ειδικών ταμείων οι οποίοι συνταξιοδοτήθηκαν με μεγάλα ποσοστά αναπλήρωσης των επικουρικών συντάξεων.

3. Εκτός από τις μειώσεις στις επικουρικές, ο νέος νόμος προβλέπει αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών κατά μία ποσοστιαία μονάδα (0,5% για εργοδότες και 0,5% για εργαζόμενους) αρχής γενομένης από την 1η Ιουνίου 2016 μέχρι και 31/5/2019. Από 1/6/2019 μέχρι και 31/5/2019 η αύξηση θα μειωθεί κατά μισή μονάδα (0,25%+0,25%).

4. Το Επίδομα Κοινωνικής Αλληλεγγύης Συνταξιούχων που χορηγείται από το 2002, σταδιακά θα αρχίσει να καταργείται. Σήμερα το ΕΚΑΣ λαμβάνουν περίπου 380.000 δικαιούχοι και το 20% από αυτούς θα το χάσουν άμεσα.
Η αρχή της σταδιακής κατάργησης θα γίνει από την 1-1-2016. Σύμφωνα με τον νέο ασφαλιστικό νόμο το ΕΚΑΣ θα καταργηθεί για όλους τους σημερινούς δικαιούχους έως το τέλος του 2019.
Ο νέος νόμος προβλέπει ότι κάθε χρόνο, μέσω της αναπροσαρμογής των εισοδηματικών κριτηρίων, θα βγαίνει εκτός του συστήματος χορήγησης ένας σημαντικός αριθμός συνταξιούχων.

5. Από την 1/1/2016 θα γίνουν αναδρομικές μειώσεις στο μέρισμα που λαμβάνουν σήμερα 280.000 δικαιούχοι του Μετοχικού Ταμείου Πολιτικών Υπαλλήλων.

6. Επίσης, με τον νέο τρόπο υπολογισμού των εφάπαξ αναμένεται νέος γύρος μειώσεων στα ταμεία πρόνοιας. Από την 1/9/2013 μέχρι σήμερα εκκρεμούν στο ταμείο πρόνοιας του Δημοσίου 62.000 αιτήσεις για εφάπαξ.

7. Η εργασία των συνταξιούχων τιμωρείται με την παρακράτηση του 60% της σύνταξης.

8. Για τις συντάξεις χηρείας θεσπίζεται νέο όριο ηλικίας στα 55 έτη. Εάν ο δικαιούχος είναι 52 ετών η σύνταξη χηρείας χορηγείται για 3 έτη και στη συνέχεια αναστέλλεται έως το 67ο έτος.

9. Τα νέα ανώτατα πλαφόν για τις συντάξεις είναι: 2.000 ευρώ μικτά για μία κύρια σύνταξη και 3.000 ευρώ για το άθροισμα συντάξεων.

10. Τα νέα ποσοστά αναπλήρωσης των συντάξεων δίνουν μικρότερα ποσά σύνταξης για όσους έχουν πάνω από 25 έτη ασφάλισης και συντάξιμο μισθό πάνω από 1.200 ευρώ.
Αντίθετα ενισχύουν όσους έχουν λιγότερα από 25 έτη ασφάλισης και συντάξιμους μισθούς κάτω από 1.200 ευρώ.

11. Διαμορφώνονται 5 ταχύτητες εθνικής σύνταξης, η οποία θα κυμαίνεται από 345 ευρώ για 15 έτη ασφάλισης και θα φθάνει στα 384 ευρώ για 20 έτη ασφάλισης.
Η εθνική σύνταξη θα χορηγείται σε όλους χωρίς εισοδηματικά κριτήρια. Η εθνική σύνταξη θα καταβάλλεται στους δικαιούχους εφόσον διαμένουν μόνιμα και νόμιμα στην Ελλάδα για τουλάχιστον δεκαπέντε έτη, μεταξύ του 15ου έτους ηλικίας και του έτους κατά το οποίο συμπληρώνουν το προβλεπόμενο όριο ηλικίας καταβολής της σύνταξης.

12. Στους συνταξιούχους που λαμβάνουν μειωμένη σύνταξη λόγω ανικανότητας με ποσοστό ανικανότητας από 67% έως και 79,99% χορηγείται το 75% της εθνικής σύνταξης και με ποσοστό ανικανότητας από 50% έως και 66,99% χορηγείται το 50% αυτής.
Στους συνταξιούχους που λαμβάνουν μειωμένη σύνταξη λόγω ανικανότητας με ποσοστό ανικανότητας έως 49,99% χορηγείται το 40% της εθνικής σύνταξης. Στους συνταξιούχους με ποσοστό ανικανότητας 80% και άνω χορηγείται το πλήρες ποσό της εθνικής σύνταξης.

13. Σε περίπτωση σώρευσης συντάξεων χορηγείται μία εθνική σύνταξη. Στην περίπτωση συνταξιούχου ή δικαιούχου μιας πλήρους και μιας μειωμένης κύριας σύνταξης, το ποσό της χορηγούμενης εθνικής σύνταξης είναι πλήρες.
Σε περίπτωση συνταξιούχου ή δικαιούχου δύο μειωμένων κύριων συντάξεων, καταβάλλεται το ποσοστό της εθνικής σύνταξης που αντιστοιχεί σε καθεμία από αυτές, εφόσον το άθροισμά τους είναι μικρότερο ή ίσο με το πλήρες ποσό της εθνικής σύνταξης (384 ευρώ).

14. Μία από τις μεγαλύτερες ανατροπές του νέου ασφαλιστικού νόμου αφορά τις ασφαλιστικές εισφορές των ελευθέρων επαγγελματιών, των αγροτών και των εργαζομένων με μπλοκάκια.
Οι αυτοαπασχολούμενοι αθροιστικά θα πληρώνουν έως και το 37,95% του εισοδήματός τους για την κοινωνική τους ασφάλιση. Δηλαδή, 20% για τον κλάδο κύριας σύνταξης, 7% για επικουρική, 6,95% για τον κλάδο υγείας και 4% για όσους έχουν ταμείο πρόνοιας που χορηγεί εφάπαξ.

15. Για τους αγρότες προβλέπεται μεταβατική περίοδος μέχρι το 2030. Στη διάρκεια αυτής της περιόδου οι συντάξεις των αγροτών θα υπολογίζονται με έναν συνδυασμό δύο διαφορετικών τρόπων.
Ένα τμήμα της σύνταξης θα υπολογίζεται με βάση τον παλιό τρόπο και το άλλο τμήμα της σύνταξης θα προκύπτει από το άθροισμα της εθνικής και της ανταποδοτικής σύνταξης.
Φέτος οι αγρότες θα κληθούν να πληρώσουν αυξημένες εισφορές κατά 10% στις ήδη υπάρχουσες ασφαλιστικές κλάσεις του ΟΓΑ.
Από την 1/1/2017 οι εισφορές τους θα συνδεθούν με το εισόδημά τους ως εξής: από το 2017 εισφορές στο 14% του εισοδήματος, από το 2018 στο 16%, από το 2019 στο 18%, το 2020 στο 19%, το 2021 στο 19,5% και από το 2022 στο 20%.

16. Το ανώτατο όριο ασφαλιστέων αποδοχών για τον υπολογισμό της μηνιαίας ασφαλιστικής εισφοράς ασφαλισμένου και εργοδότη συνίσταται στο δεκαπλάσιο του ποσού που αντιστοιχεί στον εκάστοτε προβλεπόμενο κατώτατο βασικό μισθό άγαμου μισθωτού άνω των 25 ετών. Δηλαδή, στα 5.860 ευρώ τον μήνα.

Επίσης, αυτό το ανώτατο όριο της προηγούμενης περίπτωσης εφαρμόζεται και επί πολλαπλής μισθωτής απασχόλησης ή έμμισθης εντολής όσον αφορά την εισφορά ασφαλισμένου.

Οι μεγάλοι χαμένοι 

Μεγάλοι χαμένοι των αλλαγών θεωρούνται κυρίως οι ελεύθεροι επαγγελματίες και οι αυτοαπασχολούμενοι, οι αγρότες, οι εργαζόμενοι με μπλοκάκι, οι συνταξιούχοι ειδικά των λεγόμενων «ευγενών ταμείων», αλλά και όσοι βγουν στη σύνταξη με πάνω από 35 έτη ασφάλισης και συντάξιμο μισθό μεγαλύτερο από 1.200-1.300 ευρώ.
Πηγή: www.naftemporiki.gr