BRAIN DRAIN: Η ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΩΝ

της Ιωάννας Ντάκου

      Το φαινόμενο της ανεργίας είναι αναμφίβολα το πιο επίκαιρο και πολυσυζητημένο κοινωνικoοικονομικό ζήτημα, το οποίο καλείται να αντιμετωπίσει ο άνθρωπος προκειμένου να επιδιώξει να πραγματώσει την επαγγελματική του σταδιοδρομία.

 Όταν η προσφορά εργασίας υπερβαίνει τη ζήτηση, όταν ο αριθμός των ατόμων που επιθυμούν και αναζητούν εργασία είναι μεγαλύτερος από τις υπάρχουσες κενές θέσεις εργασίας, όταν υπάρχει αδυναμία της οικονομίας να εξασφαλίσει απασχόληση στο σύνολο του εργατικού δυναμικού ενώ αυτό είναι πρόθυμο να εργαστεί, αρχίζει το πραγματικό πρόβλημα της ανεργίας. Την πενταετία 2009-2014 η Ελλάδα σημείωσε μια κακή πρωτιά στην Ευρωζώνη με το ποσοστό της ανεργίας να εξυψώνεται από το 9% στο 26%, με την ανεργία των νέων που είναι καταγεγραμμένοι  στα μητρώα του ΟΑΕΔ να αγγίζει πάνω από το 60%. Παρά το κυνήγι πτυχίων και την συνεχή επιμόρφωση της νέας γενιάς που είναι πιο διαδεδομένη από ποτέ, η εξασφάλιση μιας θέσης εργασίας είναι δύσκολη. Η μάστιγα της ανεργίας των νέων που με πολύ κόπο και χρήμα απέκτησαν ακαδημαϊκά εφόδια για να ανταποκριθούν σε μια ανταγωνιστική αγορά εργασίας, τους ωθεί να μεταναστεύουν στο εξωτερικό για να αναζητήσουν την επαγγελματική και οικονομική τους ευημερία, φαινόμενο που εκφράζεται ως “brain drain” ή «μαζική μετανάστευση εξειδικευμένων επαγγελματιών».

        Η μετανάστευση των νέων και ιδιαίτερα αυτών με υψηλά προσόντα, συνεπάγεται τεράστια απώλεια στο ανθρώπινο και επιστημονικό δυναμικό της χώρας, το οποίο επιφέρει μείωση της δυναμικότητας της οικονομίας και των ερευνητικών δραστηριοτήτων σε εγχώριο επίπεδο, υποβάθμιση του ανθρώπινου δυναμικού της χώρας  και κλυδωνισμό της οικονομικής σταθερότητας. Βάσει στατιστικών μετρήσεων της Eurostat, μεταξύ 2009-2014, ο αριθμός των εξειδικευμένων γηγενών επαγγελματιών που αναζήτησαν μόνιμη εργασία στο εξωτερικό, ήταν 20.281, ενώ στις αρχές της δεκαετίας του 2000 ήταν μόνο 2.552. Μελέτη του European University Institute (ΕUI) το Μάρτιο το 2014, έδειξε πως το 88% από αυτούς που εγκατέλειψαν τη χώρα, έχουν τουλάχιστον ένα πανεπιστημιακό πτυχίο, περισσότεροι από το 60% έχουν ένα μεταπτυχιακό τίτλο, ενώ το 11% έχει διδακτορικό δίπλωμα. Το 79% όσων έφυγαν στην περίοδο της κρίσης διατηρούσαν μια θέση εργασίας, αλλά αισθάνονταν ότι δεν υπάρχει μέλλον στη χώρα ή δεν θα είχαν επαγγελματικές ευκαιρίες μελλοντικά. Καταλαβαίνουμε λοιπόν ότι το έλλειμμα της Ελλάδας δεν έχει να κάνει μόνο με τα χρήματα, αλλά με το ενδεχόμενο εξάντλησης του ανθρωπίνου δυναμικού της. Το φαινόμενο σχολιάζει και ο καθηγητής του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας Λ. Λαμπριανίδης:

«Η ελληνική κοινωνία δεν έχει ακόµη συνειδητοποιήσει τον τεράστιο προωθητικό ρόλο της ύπαρξης ανθρώπινου δυναµικού υψηλού επιπέδου, καθώς και τη σηµασία της βασικής αλλά και της εφαρµοσµένης έρευνας. Αυτό την κάνει να εξελίσσεται βαθµιαία σε χώρα εξαγωγής πτυχιούχων, χάνοντας αυτούς ακριβώς που χρειάζεται για την ανάπτυξή της». 

www.mycouncelling.gr