Νόσος Buerger - Αποφρακτική Θρομβαγγειίτιδα

Νόσος Buerger

Η νόσος Buerger, ή διαφορετικά αποφρακτική θρομβαγγειίτιδα, είναι μία σπάνια νόσος των αρτηριών και των φλεβών των άνω και κάτω άκρων.

Στη νόσο αυτή τα αγγεία φλεγμαίνουν, πρήζονται και κλείνουν από θρόμβο (πηγμένο αίμα). Το αποτέλεσμα είναι οι ιστοί που τροφοδοτούνται από αυτά τα αγγεία να νεκρώνονται και να εκδηλώνονται λοιμώξεις ή/και γάγγραινα στα δάκτυλα των ποδιών ή των χεριών.

Τα σημάδια τις νόσου εμφανίζονται αρχικά στα χέρια και στα πόδια και εν συνεχεία μπορούν να προχωρήσουν σε κεντρικότερα σημεία των άνω ή κάτω άκρων.

Η νόσος Buerger είναι σπάνια στην Αμερική και στην Δυτική Ευρώπη, αλλά είναι συχνότερη στην Μέση και 'Aπω Ανατολή. Προσβάλει συνήθως άνδρες νεαρής ηλικίας, κάτω των 40 ετών, αλλά μπορεί να προσβάλει και γυναίκες.

 

Όλοι οι ασθενείς με νόσο Buerger είναι καπνιστές. Χρήση καπνού δεν είναι μόνο το κάπνισμα, αλλά κάθε μορφή καπνού, όπως οι απλές τσίχλες νικοτίνης.

 

Ο μόνος τρόπος για να σταματήσει η πορεία της νόσου είναι η διακοπή του καπνίσματος. Διαφορετικά, οι ασθενείς θα υποστούν κάποιο μικρό ή μεγάλο ακρωτηριασμό.

 

Συμπτώματα 

Η νόσος Buerger περιλαμβάνει τα ακόλουθα συμπτώματα:

 

• Πόνος στα χέρια ή τα πόδια, τυπικά μετά από χρήση τους (χειρωνακτικές εργασίες, περπάτημα). Ο πόνος αυτός υποχωρεί με την ανάπαυση.
• Φλεγμονή στο δέρμα, ακριβώς πάνω από μία φλέβα, λόγω δημιουργίας θρόμβου μέσα σε αυτή (επιπολής/ επιφανειακή θρομβοφλεβίτιδα).
• Δάκτυλα χεριού ή ποδιού που γίνονται ωχρά/άσπρα όταν εκτίθενται στο κρύο (φαινόμενο Raynaud).
• Επώδυνες πληγές στα δάκτυλα των ποδιών ή των χεριών.

 

Αίτια της νόσου

Τα ακριβή αίτια της νόσου δεν είναι  γνωστά. Πιθανότατα υπάρχει μια γενετική προδιάθεση από κατάλληλα γονίδια για την εκδήλωση της νόσου. Το τελικό αποτέλεσμα είναι φλεγμονή αγγείων των άκρων, αποκλεισμός τους από θρόμβο και μείωση της αιμάτωσης των ιστών που φυσιολογικά αυτά τροφοδοτούν. Η μειωμένη αιμάτωση οδηγεί σε μειωμένα επίπεδα οξυγόνου και θρεπτικών ουσιών στους ιστούς. To αποτέλεσμα είναι, στα μεν αρχικά στάδια της νόσου τα άκρα να πονούν κατά την χρήση τους, και εν συνεχεία, στα πιο προχωρημένα στάδια να νεκρώνονται.     

 

Παράγοντες κινδύνου 

Το κάπνισμα θεωρείται ο βασικότερος παράγοντας κινδύνου για την νόσο Buerger. Δεν είναι γνωστό με ποιον ακριβώς μηχανισμό προκαλείται αυτό, αλλά όλοι πρακτικά οι ασθενείς με αυτή την νόσο είναι καπνιστές ή απλά χρήστες καπνού σε οποιαδήποτε μορφή του, ακόμα και σε απλές τσίχλες νικοτίνης. Μεγαλύτερη προδιάθεση για εμφάνιση νόσοωBuerger φαίνεται να έχουν οι χρήστες ακατέργαστου καπνού.

 

Κίνδυνο διατρέχουν ακόμα και οι παθητικοί καπνιστές. Με την εμφάνιση της νόσου, οι ασθενείς όχι μόνο πρέπει να αποφεύγουν το κάπνισμα, αλλά και τους χώρους που υπάρχει καπνός. 

 

Επιπλέον, υπάρχουν κάποιες ενδείξεις στην βιβλιογραφία ότι η χρόνια φλεγμονή των ούλων ενδεχομένως να συνδέεται με την εμφάνιση της νόσου.

 

Επιπλοκές της νόσου

Η βασική επιπλοκή της νόσου είναι ο αποκλεισμός των αρτηριών των άκρων με αποτέλεσμα την μείωση του απαραίτητου οξυγόνου και θρεπτικών ουσιών για την επιβίωση των ιστών. Έτσι, δεν φτάνει ικανή ποσότητα οξυγόνου προς τα άκρα των δακτύλων, με αποτέλεσμα την νέκρωσή τους (γάγγραινα). Η γάγγραινα παρουσιάζεται με σκούρο μπλε ή μαύρο χρώμα δέρματος, απώλεια αίσθησης στην πάσχουσα περιοχή και ανάδυση άσχημης μυρωδιάς.  

 

Η γάγγραινα αποτελεί σημαντικό πρόβλημα υγείας που μπορεί να οδηγήσει σε ακρωτηριασμό του σκέλους. 

 

Διαγνωστικές εξετάσεις

Δεν υπάρχουν διαγνωστικές εξετάσεις, οι οποίες να επιβεβαιώνουν τη νόσο Buerger. Ο γιατρός σου όμως μπορεί να παραγγείλει εξετάσεις οι οποίες μπορούν να αποκλείσουν άλλες παρόμοιες παθήσεις και έτσι, εξ' αποκλεισμού, να οδηγηθείς στην διάγνωση της νόσου. Οι εξετάσεις αυτές είναι:

 

• Εξετάσεις αίματος. Εξετάζεται η συγκέντρωση ειδικών ουσιών στο αίμα προς αποκλεισμό νοσημάτων με παρόμοια κλινική εικόνα της νόσου Buerger όπως: λύκος, σκληρόδερμα, διαβήτης, διαταραχές πήξεως και άλλες.
• Δοκιμασία Allen. Εξετάζεται η βατότητα των αρτηριών που τροφοδοτούν με αίμα το χέρι. Αρχικά ο ασθενής κάνει το χέρι γροθιά για να διώξει το αίμα από αυτό. Μετά, ο γιατρός πιέζει στις δύο πλευρές του καρπού για να κλείσει τις δύο αρτηρίες που τροφοδοτούν το χέρι με αίμα. Σε αυτή την φάση το χέρι γίνεται ωχρό από την έλλειψη αίματος σε αυτό. Μετά, απελευθερώνεται η κάθε πλευρά του καρπού και ανάλογα από τον χρόνο που χρειάζεται για να επανέλθει το φυσιολογικό χρώμα του χεριού, καταλαβαίνουμε αν οι αρτηρίες αυτές είναι ανοιχτές ή όχι.
• Αγγειογραφία. Πρόκειται για μία επεμβατική διαγνωστική μέθοδο με την οποία, από μία μεγάλη αρτηρία (συνήθως στην βουβωνική περιοχή) εισάγουμες ειδικούς καθετήρες (μικρούς σωλήνες), μέσω των οποίων γίνεται έγχυση σκιαγραφικής ουσίας προς τις αρτηρίες που θέλουμε να εξετάσουμε. Στην συνέχεια λαμβάνονται πολλαπλές ακτινογραφίες και έτσι παίρνουμε πληροφορίες για τις στενώσεις που υπάρχουν στο αρτηριακό δέντρο, τόσο για την έκτασή τους, όσο και για την ακριβή ανατομική τους εντόπιση. Οι πληροφορίες αυτές, όχι μόνο έχουν διαγνωστική αξία, αλλά μας βοηθούν και στον σχεδιασμό μιας χειρουργικής επέμβασης.

 

Η αγγειογραφία μπορεί να γίνει όχι μόνο στο σκέλος που πάσχει, αλλά και στα υπόλοιπα, παρά την έλλειψη συμπτωμάτων. Έτσι, μπορούμε να δούμε αγγειακές βλάβες, πριν ακόμα εκδηλωθούν συμπτώματα.

 

Θεραπεία και φάρμακα 

Δυστυχώς, δεν υπάρχει θεραπεία για την νόσο Buerger. Μπορούμε όμως να σταματήσουμε την εξέλιξη της νόσου και την αποφυγή συμπτωμάτων και ακρωτηριαστικών επεμβάσεων με την  πλήρη αποχή από όλα τα προϊόντα καπνού. Είναι σημαντικό να καταλάβεις ότι ακόμα και λίγα τσιγάρα την ημέρα, ακόμα και η μικρή ποσότητα νικοτίνης που περιέχουν οι τσίχλες διακοπής καπνίσματος, μπορούν να πυροδοτήσουν τη νόσο. Έτσι, απαιτείται ειδική υποστήριξη για απεξάρτηση από τον καπνό, είτε με συμβουλευτική υποστήριξη από ειδικούς, είτε με τη χορήγηση κατάλληλων φαρμακευτικών ουσιών.

 

'Aλλες θεραπείες με μικρή αποτελεσματικότητα

• Αγγειοδιασταλτικά φάρμακα, ή φάρμακα που εμποδίζουν την δημιουργία θρόμβων.
• Περιοδική συμπίεση των άκρων με ειδικές συσκευές, προκειμένου να αυξηθεί η αιματική ροή στα χέρια ή τα πόδια.
• Καταστροφή νεύρων που προκαλούν σύσπαση των αρτηριών, προκειμένου αυτά να διασταλούν (συμπαθεκτομή).
• Ερεθισμός περιοχών του νωτιαίου μυελού για αγγειοδιαστολή των αρτηριών.
• Παράγοντες αγγειογένεσης (δημιουργίας νέων αγγείων), θεραπεία που ακόμη βρίσκεται σε πειραματικό στάδιο.
• Ακρωτηριασμός τμήματος ή και ολόκληρου του σκέλους, προκειμένου να ελεγθεί φλεγμονή ή γάγγραινα του σκέλους.

 

Καθημερινές συνήθειες για προστασία των χεριών και ποδιών

Αν πάσχεις από νόσο Buerger τα χέρια και τα πόδια χρειάζονται καθημερινή φροντίδα. Τα δάκτυλα πρέπει να ελέγχονται καθημερινά για μικροτραυματισμούς στο δέρμα, έχοντας κατά νου ότι αν έχεις απώλεια αίσθησης σε κάποιο δάκτυλο, αυτό μπορεί να τραυματιστεί χωρίς να γίνει αντιληπτό. Πάντα προστάτευε τα δάκτυλά σου από τραυματισμούς και απέφευγε την έκθεση σε χαμηλές θερμοκρασίες.

 

Η μειωμένη αιμάτωση στα άκρα καθιστά τους ιστούς ευαίσθητους στις λοιμώξεις από μικρόβια. Ακόμα και μικροτραυματισμοί στο δέρμα (π.χ. απλές γρατσουνιές) μπορούν να εξελιχθούν σε σοβαρές λοιμώξεις. Έτσι, ακόμα και τα πιο μικρά τραύματα πρέπει να πλένονται καλά με νερό και σαπούνι. Μετά, πρέπει να τοποθετείται πάνω τους αντιβιοτική αλοιφή και ακολούθως να καλύπτονται με καθαρή γάζα. Τα τραύματα πρέπει να εξετάζονται καθημερινά, προκειμένου να ελέγχονται αν επουλώνονται φυσιολογικά. Σε αντίθετη περίπτωση πρέπει να αναζητείται άμεσα εκτίμηση από ειδικό.

 

Κάνε συχνές επισκέψεις στον οδοντίατρό σου, προκειμένου να ελέγχεται η στοματική ουλίτιδα, λόγω της σύνδεσής της με της νόσο.   

Πηγή: www.dr-tsekouras.gr